*'गोष्टी सांगणारा पांथस्थ'*
अंगठ्या शेजारचं बोट आज प्रचंड दुखत आहे. तरी बरं मी AI - आर्टीफिशिअल इंटीलिजन्स - कृत्रिम प्रज्ञा चा वापर केला. कॉपी/पेस्ट. झालं काय - काल माझा वाढदिवस होता. माणूस कलेकलेने न वाढता वर्षातून एकदा वाढतो असं वाटतं. वाढदिवसाच्या दिवशी - फेसबुक नावाच्या समुद्राला भरती येते आणि वॉल भरून जाते. व्हाट्सअप नावाच्या नदीला महापूर येतो. तर 'प्रत्यक्ष संभाषण' हा एकझरा आहे. या ओहोळाला अचानक पाणी येते.
फेसबुक एक समुद्र आहे. समुद्रातलं पाणी तिथेच असल्याने रात्री ११.५९ मिनिटांनी एक यांत्रिक पोस्ट टाकली तरी चालतं अन सर्व FB मित्रांना 'पोच पावती' दिल्याचं समाधान मिळतं. मित्र सुद्धा पोचपावतीची वाट बघत असतात असंही नाही. या प्रकारात 'यांत्रिक - समाधान (?)' मिळतं. डिजिटल युगात 'असे समाधान' किती समाधान देते हा संशोधनाचा विषय आहे. देणारा 'देऊन मोकळा होतो', तरघेणारा 'en masse ( अर्थ -एकाच वेळी, गठ्ठ्याने ) पावती देऊन 'मोकळा' होतो. प्राप्त परिस्थिती अशी आहे. पण नाइलाज आहे. सातासमुद्राकडून येणाऱ्या शुभेच्छा सुद्धा आपण घेत राहतो.
व्हाट्सअप मात्र 'नदी आहे'. वाढदिवसाच्या दिनी तिला पूर येतो. येथे थोडी तरी 'संवेदना / भावना' असते हे नक्की. यांत्रिक शुभेच्छाव्यतिरिक्त काही लोक जरा जास्त व्यक्त होतात. येथे मज्जा येते. आज बहुसंख्यानी अपेक्षा व्यक्त केली - 'आज नवीन काय वाचायलापाठवणार?'. पण का कुणास ठाऊक - मी गप्प राहायचं ठरवलं. *एक लक्षात येतंय की 'माझी आठवण 'गोष्टी सांगणारा - पांथस्थमानकर' अशी रुजत चालली आहे.* तरुण वयात (वय ३५) एका मॅनेजमेंट ट्रेनिंग प्रोग्राम मध्ये 'आम्हांला आमची श्रद्धांजली लिहायलासांगितली होती'. श्रद्धांजली देतांना 'गेलेला माणूस आठवणीरुपी कसा मागे राहिला आहे' यावर बोललं जातं. मी काहीबाही लिहिलंहोतं. आज ते आठवलं. स्वतःकडे बघितलं आणि 'शुद्ध हसलो' - किती चुकीचं लिहिलं होतं म्हणून. आणि आज प्रत्यक्षात 'स्टोरी टेलर - मानकर ' - never thought of. *प्रत्येकाला मी इथे नसल्यावर लोकांना माझी आठवण राहील का? असा प्रश्न पडलेला असतो.* असो. आज मी प्रत्येक व्हाट्सअप ला पोचपावती दिली - *आपण 'या निमित्ताने' व्यक्त झाला अन माझ्यासाठी चिंतन केले - याबद्दलखूपखूप आभार*. म्हणून बोट दुखत आहे.
काहींनी मात्र फोन केला. मुद्दाम फोन केला. आम्हीं बोललो. जिवंत झरा वाहू लागला. आठवणी फेर धरून नाचू लागल्या. वह्यांची पानं'फडफडू' लागली. चांगल्या आणि वाईट आठवणींचे तरंग मनाच्या भूपृष्ठावर उमटू लागले. नाव, गाव, भावनांचे कड जसेच्या तसेअंगावर उभारले. मन आणि शरीर 'शहारलं'. ज्यांनी ज्यांनी फोन केले - त्यांच्याशी असलेल्या समंधाविषयीची (संयोग; संसर्ग; नातें; योग; धागादोरा) उजळणी झाली. ओहोळांमधून पाणी वाहून गेलं तरी झरा 'आटला' नव्हता. झरा 'जिवंत' होता म्हणून फोन - 'उदंडआयुष्य लाभो' एव्हढंच सांगण्यासाठी. इथे 'मानकरने मला फोन केला नाही मग मी करणार नाही' असा संकुचितपणा नव्हता. आयुष्यसुंदर आहे ते इथे जाणवलं.
लिहिण्यासाठी काल 'आतून' काहीही येत नव्हतं. शांतता हवी होती. 'आत' बघितलं तर 'खूप समृद्ध जगलो' हे समाधान होतं. पुढच्यापोकळीत बघितलं तर हुरहूर उमटली. पण क्षणभरच. कारण लगेच बकेट लिस्ट समोर दिसली - अन लगेच दिलासा मिळाला. अरेमाझ्याकडे तर वेळचं नाही! आपलं आयुष्य तर दवबिंदूंसारखं आहे. उत्पत्ती - स्थिती - लय. तेही पटापट. मैत्रीण प्रज्ञा पालवे हिच्याकवितेत फेरफार केले ते तुमच्या समोर मांडतो.
*आयुष्याच्या पानावरची
अलवार नक्षी दवबिंदूंची
वाऱ्यावर आयुष्य झुले
वर खाली चा झोका खेळे
क्षणभंगुर जीवनाचा
क्षण अन क्षण उपभोगणारा
आपल्याच मस्तीत खुशाल रहाणारा
खुशालचेंडू, 'दवबिंदूसारखा'.*
'तोच तोचपणा टाळण्यासाठी' सुनेला सांगितलं 'केक' वैगरे काही नाही. फक्त औक्षण कर. तिने ते ऐकलं. आहो, बोलता बोलता ६२ वर्षेसरली.
Post a Comment