येथे कोसळला पारिजात

 *येथे कोसळला 'पारिजात'*

उल्काला नेहमी कविता 'प्रसवानंद' पहाटेच्या दरम्यान होतो. एक मोठ्ठी झोप झाली की पहाटे साधारणतः तीन वाजता  जाग येते .... मगझोप येण्यासाठी मोबाइलशी खेळ - शब्दांशी खेळ सुरु होतो. त्या निरव शांततेत बहुदा शब्द फेर धरून नाचत असावे. आजही, तिचीकविता अर्धी झाल्यावर नेमकी मला जाग आली. आज तिने स्नेहस्निग्ध शब्द 'पारिजातकाला' अर्पण केले होते. ओळी होत्या ....

*प्रभातसमयी पेटविल्या जणू या धुंधुर वाती

हरित पर्णावरी विसावल्या अल्पजीवी ज्योती

हवाहवासा सुखद सहवास निर्लस सर्व काळी

रेख केशरी अष्टगंधित चर्चियले जणू कपाळी

द्वैत-अद्वैत समभाव एकवटला तिज ठायी

अलगद दुरावण्याचा सडा पडे निज पायी*

पुढच्या ओळी येत होत्या. ...

एवढ्यात बाहेर धपकन काही तरी प्रचंड पडल्याचा आवाज आला. त्या संततधार पावसात आम्हीं बंगल्याबाहेर आलो आणि बघतो तरकाय .... पारिजातकाचा एक मोठा भाग पावसामुळे उन्मळून जमिनीवर पडलेला आहे. आमच्या प्रियजनाच्या आकस्मित, अर्धवट आणिबहर आलेला असतांना मृत्यू यावा? आम्हीं दोघंही दुःखी झालो. घरात आलो. पारिजातकाच्या 'स्मरण यात्रेत' गुंतलो. १९९२ सालीआम्हीं 'सावरकर नगर' या जंगलात राहायला आलो. आमच्या घरापासून ते थेट गंगेपर्यंत डाळिंबाचे बाग होते. आर्किटेक्ट कॉलनी आणिदोन चार बंगले होते - आमच्या आधी. एक दिवस आम्हीं पारिजातकाचं रोप आणलं. प्लॉटची आखणी झालेली नव्हती म्हणून अंदाजे हेझाड अंगणात येईल असे लावले. पण नेमकं ते 'प्लॉटिंग' झाल्यावर बाहेर गेला. आज तीस वर्षे झाली. या पारिजातकाने आम्हांला प्रचंडआनंद दिला. त्याने खूप ऊन-पावसाळे पहिले - आमच्याबरोबर. पण ... आज उन्मळला. काही केल्या आमच्या भावनांचं विरेचन होतनव्हतं. असं कसं झालं? कालच मी एका फुलं प्रेमी मित्राला सांगत होतो ' आमचा पारिजातक बघ कसा घरात यायचा प्रयत्न करतआहे'. तो हसला. विचित्र हसला - झाड कसं काय घरात येईल? त्याची दृष्ट लागली असेल काहो? मी अंधश्रद्ध नाही, तरीही माझ्यामनात असा विचार आला याचं मला वैषम्य वाटलं. विचारांती मला पहाट झोप कधी लागली हे कळलं नाही. उल्का जागी होती. मोबाईलशी खेळत होती. 

सकाळी यथावकाश उठलो. बाहेर गेलो. परत एकदा मनात शोक. एक आक्रंदन. मी त्या झाडाला हात लावला. शेवटचा स्पर्श. हे हिरवंकलेवर हळू हळू काळं पडेल आणि दोनतीन दिवसात पंचतत्वात विलीन होईल. निसर्गाने निसर्गाचा घेतलेला घास. माझाही शोकपळभरच असेल. विचित्र वाटलं. अप्रसन्नता मनात भरली होती. 

चहा ठेवला. व्हाट्सअप उघडलं. बघतो तर काय? उल्काने भावनांचा निचरा, विरेचन - कविता करून केला होता. कविता चार वाजतापोस्ट केली होती. ओळी आहेत .... अशा ...

*लावीयले दारी छोटेसे रोपटे

सजविले त्याने माझे खोपटे

सहवास त्याचा होता दशके तीन

वेचियता फुले असे मस्तक लिन

वर्षानुवर्षे होता सुखदसा सहवास

उन्मळता तू, वाटे निर्जन वनवास

बघता बघता झालास तू विशाल वृक्ष

क्षणार्धात उन्मळता अंगण झाले रुक्ष*

तीही पारिजातकाकडे बघत होती. शांत होती. 'शोक-कविता' प्रसवून तिला 'मोकळं' वाटत असावं. *प्रसिध्द ब्रिटिश कवीWordsworth कवितेच्या  विषयी लिहितो poetry is a spontaneous overflow of powerful feelings recollected in tranquility.* 

याचा प्रत्यक्ष अनुभव व अनुभुती आली. मी पण ब्लॉग लिहून 'मोकळा' होणार. शोकमुक्त. समतोल आणि शांत. पारिजातक आठवणीत'चालला' आहे. क्लायमेट चेंज झालं. 

पोकळी निर्माण झाली आहे तेथे. पण 'झाले मोकळे आकाश'. *सकारात्मक भावना रूजवण्याचा अर्थ नकारात्मक भावनांना दाबूनटाकणे असा होत नाही. त्यांचा निरोगी मार्गाने निचरा होऊ देणे हेही मानसिक आरोग्याच्या दृष्टीने आवश्यक आहे. श्वास थांबेपर्यंत.*